13 Prill 2024

Një studim i fundit ndërkombëtar, i publikuar në revistën shkencore Nature, ka zbuluar një fenomen shqetësues në Arktik: si pasojë e shkrirjes së akullnajave, janë formuar 35 ishuj të rinj dhe mbi 2,500 kilometra vijë bregdetare e re në dy dekadat e para të shekullit XXI.

Studiuesit analizuan pamje satelitore të më shumë se 1,700 akullnajave në rajone si Groenlanda, Alaska, Arktiku Kanadez, Rusia, Islanda dhe Svalbard.

Rezultatet tregojnë se rreth 85% e akullnajave që derdhen në det janë tërhequr ndjeshëm, duke krijuar tokë dhe bregdet të ri çdo vit.

Vetëm në periudhën 2000–2020, janë shtuar mesatarisht 123 kilometra vijë bregdetare çdo vit, ndërsa pjesa më e madhe e këtij transformimi është regjistruar në Groenlandë, ku akullnaja Zachariae Isstrom ka krijuar 81 kilometra vijë bregdetare të re – më shumë se çdo akullnajë tjetër në hemisferën veriore.

Studiuesit paralajmërojnë se formimi i këtyre tokave të reja nuk është pa pasoja.

Ato janë të paqëndrueshme dhe të rrezikuara nga rrëshqitjet e dheut, të cilat mund të shkaktojnë tsunami shkatërruese.

Një rast i tillë ndodhi në Groenlandë në vitin 2017, ku një rrëshqitje dheu gjeneroi dallgë deri në 100 metra, duke shkaktuar 4 viktima, 9 të plagosur, dhe braktisjen e një fshati të tërë.

Studimi vë në dukje se Arktiku po ngrohet katër herë më shpejt se pjesa tjetër e globit, duke përshpejtuar shkrirjen e akullnajave dhe rritur nivelin e detit.

Kjo paraqet rrezik serioz për qytetet bregdetare në mbarë botën.

Përveç kësaj, humbja e akullnajave ndikon në burimet e ujit të pijshëm dhe sigurinë ushqimore për mbi 2 miliardë njerëz, të cilët varen nga uji i shkrirë për nevoja bujqësore dhe jetesë të përditshme.